Al van jongs af aan ben ik gefascineerd door het Rode Plein en ‘kerk met die mooie koepeltjes’ in Moskou. Afgelopen week heb ik dit dan van mijn reis bucketlist af mogen strepen: een bezoek aan Rusland. Het programma: Moskou, Sint Petersburg en een ritje in de Sapsan om me tussen die twee te verplaatsen. Laat (de samenvatting van) het avontuur maar beginnen:
Vrijdag, 21 september. Russen zien er boos uit. Het spijt me, de mimiek gaf me steeds weer die indruk. Het werd bevestigd toen ik een winkelcentrum binnenkwam, verbaasd door alle discolichten en andere kitscherige details, waardoor ik de metaaldetector miste. Een serieuze Russische spraakwaterval volgde van de agent ernaast. Maar hé, een kleine detector en zoveel dingen en ruimte daaromheen om af te leiden. Wat verwacht je. Vanaf toen zag ik ze bijna overal: in de metrostations, in winkelcentra, in treinstations, in musea en zelfs in mijn hotel. Om zeker te zijn dat je geen gekke fratsen uithaalt.
De Sapsan van Moskou naar Sint-Petersburg
De Sapsan hogesnelheidstrein was echt een ervaring op zich. Een comfortabele stoel met uitzicht op miljoenen bomen in de Russische buitenlucht. De universele taal van de natuur was zeker niet hetzelfde als de communicatie binnen het rijtuig. Mijn ontbijt was dit: koffiebonen bedekt met chocolade. 07:30 uur. Bijna alles was uitverkocht (of überhaupt niet bijgevuld?), communicatie haast onmogelijk en warme kipgerechten als enige back-up optie. Let wel, het was 07:30 in de ochtend. Rusland is gecompliceerd voor een vegetariër die geen Russisch spreekt. Gelukkig kocht ik de avond tevoren iets als noodvoedsel voor deze vier uur durende reis. Ik had een mysterieus broodje met iets dat leek op geitenkaas en smaakte naar een combinatie van cottage cheese en zoete pudding. Het was het enige voorverpakte broodje met een barcode op de sticker, zodat ik de Russische weegschalen en werknemers kon vermijden. De struggle was real.
Een land van contrasten
Het hotel dat ik in Moskou had, was zeer luxueus voor slechts dertig euro per nacht: badjassen, 6(!) verschillende soorten handdoeken, een schoenen verzorgpakket, een uitgebreide badset, slippers en een service waarbij de bedden worden klaargemaakt voor de nacht met chocolaatjes op de kussens. En niet te vergeten: de verbazingwekkende hogedrukspuitoptie in de douche. Daar zou je je terras serieus mee van mos kunnen ontdoen.
Rusland (voor zover ik dat mag beoordelen door het zien van slechts een klein deel) is echt een prachtige plek, boven mijn verwachtingen. En een plaats van contrasten, Moskou meer dan Sint-Petersburg als je het mij vraagt. De sovjetresten zijn nog steeds zo zichtbaar en dit zal waarschijnlijk nog vele jaren zo blijven. Dat verandert niet zo gemakkelijk als het overal verweven zit in architectuur, materialen en cultuur. Toen ik landde, maakte het me bijna emotioneel om zoveel sobere ‘commie blocks’ te zien (de typische hoge flatgebouwen gebouwd in voormalige Sovjetrepublieken). Het ademt een droevige sfeer. Toch is er ook zoveel schoonheid in unieke kerken, prachtige parken en de zeer gedetailleerde metro.
Als je houdt van architectuur en/of sovjet-tijden wilt herleven: ga! Ik ben altijd zeer geïnteresseerd geweest in deze Sovjet-levensstijl en het communisme: waarschijnlijk omdat het contrast zo groot was voor de manier waarop mijn land is georganiseerd en het feit dat deze verandering voor Rusland ook relatief recent is, net sinds het begin van de jaren negentig. Het Sovjet-Lifestyle Museum in Sint-Petersburg is zeer aan te bevelen als je het mij vraagt. Ze verzamelden daar zoveel dingen over deze periode en je zou zelfs oud speelgoed of benodigdheden kunnen tegenkomen die je herkent. Ik zag speelgoed dat ik vroeger zelf had en ik ben daar niet eens opgegroeid. Maar de DDR (Duitse Democratische Republiek) was een van de plekken waar veel speelgoed, elektrische apparaten en kleding werden gemaakt en van daar belandden ze ook in Nederland, niet alleen in Oost-Europa en Rusland. Een trip down memory lane met een optie om je te verkleden als een echte badass-generaal:
Russische metro is #deleven
Zondag 23 september. Vanmorgen zag ik een man die in een metrowagon sliep, terwijl hij rond een leuning zat gekronkeld in de meest onmogelijke positie. Hoe kun je zo in slaap vallen? De plastic zak met lege drankflessen verraadde het antwoord.
Taalbarrières zijn echt frustrerend. Het feit dat ik het Cyrillische alfabet vóór mijn reis van buiten had gestampt, hielp me bij het snel controleren van stations en richtingen in de metro, maar hoe je eerst de logica van het metrodoolhof en overstappen overleeft gaat buiten elke taal om… De nummers op de voorzijde van de metro’s komen niet overeen met de nummers van de metrolijnen en de indicaties van nummers op het station kunnen evengoed de platformnummers zijn. Ik weet nu waar de uitdrukking ‘Russische roulette’ vandaan komt.
Het punt is: ik heb het overleefd. Misschien niet altijd zo snel of zo efficiënt als ik had gehoopt, maar deze ervaringen zijn goed om je horizon te verbreden en je zelfvertrouwen te vergroten: zelfs op gecompliceerde plaatsen met taalbarrières: ik zal het overleven. En jij ook, dat weet ik zeker.
PS Ik publiceer binnenkort nog een artikel met do’s en dont’s als je ook geinteresseerd bent om naar Rusland te gaan en tips voor Moskou en St Petersburg. Stay tuned 🙂
