English
Ik had nooit veel met Arnol Kox, de onlangs overleden stadsprediker van Eindhoven. Ik tolereerde hem zoals velen, hij was er gewoon. Maar onlangs, kort voor zijn dood, zei hij iets raaks: “We geloven allemaal.” Nu zie ik de atheïsten al opspringen… Maar hij had gelijk, toen hij eraan toevoegde: “Sommigen geloven in God en kunnen zijn bestaan niet bewijzen. Anderen geloven dat hij niet bestaat en kunnen ook dat niet bewijzen. Dus uiteindelijk geloven we allemaal.”
Dat deed me denken: geloof is veel breder dan religie. Het is iets fundamenteels dat ons op de been houdt. De hele dag door, je hele leven lang. Zonder geloof, of noem het vertrouwen, in de toekomst, ga je niet meer vooruit. En het is een zegen niet te weten wat er nog allemaal komt, want dan zouden we ons leven niet meer leven maar enkel nog bezig zijn met pogen het lot te veranderen. Dus leggen we ons neer bij het niet kennen van het lot en geloven we dat het goed komt. Door onszelf of een grotere macht of een beetje van allebei. Deze crisis is hier een mooi voorbeeld van. Als we nu wisten dat deze restricties nog jaren gaan duren, zouden we daar zeer ongemakkelijk van worden. Dus leven we met de dag. En gelukkig gaat, zij het wat stroever, ons leven naast corona wel door. Het boodschappen doen gaat door, het ouder worden gaat door, het op zoek zijn naar huis gaat door (en de gigantische hoge prijzen daarvoor gaan ook door, zucht) en het werk gaat ook door (gelukkig). En als ons leven onverhoopt eindigt, wil je toch graag alles eruit gehaald hebben? Je werkt keihard voor wat je hebben wilt. En neemt tijd om te reflecteren op wat je doet. Alleen zo ga je uiteindelijk vooruit. Door soms een stapje achteruit te doen. En jezelf af en toe een schouderklopje te geven, juist als niemand anders dat doet.
Om toch nog even terug te gaan naar religie: de combinatie van het lot en hard werken zag ik jaren geleden heel mooi terug in de Islam. Mektub en Sebab. Dat eerste omvat wat er voor jou geschreven staat, je lot. Dat tweede gaat over je acties, je inspanningen. Natuurlijk zijn er dingen voor je weggelegd maar je krijgt niet alles in je schoot geworpen als je er niet ook hard voor werkt. Ik denk dat je zo ook het leven en het lot moet zien. Althans, ik kies ervoor om het zo te zien. In de Hadith wordt een voorbeeld van een man en een kameel aangehaald. De profeet vroeg aan de man: “Waarom heb je je kameel niet vastgebonden? Waarop de man zei: ‘Ik heb hem aan Allah toevertrouwd’. Waarop de profeet antwoordde: ‘Bind je kameel vast en vertrouw dan op Allah.’” Dat omvat dit alles: geloof in het goede maar ga niet roekeloos om met wat jou gegeven is.
Liefs,
Bridget
